Eweko ni colonized awọn tiwa ni opolopo ti awọn Earth ká dada. Nitorina kini bọtini si aṣeyọri wọn?
Awọn eniyan nigbagbogbo ronu nipa awọn irugbin bi o rọrun, awọn igbesi aye asan. Wọn le gbe fidimule ni ibi kan, ṣugbọn diẹ sii awọn onimo ijinlẹ sayensi kọ ẹkọ nipa awọn irugbin, awọn diẹ eka ati idahun a mọ pe wọn jẹ. Wọn dara julọ ni ibamu si awọn ipo agbegbe. Awọn ohun ọgbin jẹ alamọja, ni ṣiṣe pupọ julọ ohun ti o wa nitosi si ibiti wọn ti dagba.
Kọ ẹkọ nipa awọn intricacies ti igbesi aye ọgbin jẹ nipa diẹ sii ju iyalẹnu iyanilẹnu ninu awọn eniyan botilẹjẹpe. Ikẹkọ awọn irugbin tun jẹ nipa ṣiṣe idaniloju a tun le gbin awọn irugbin ni ojo iwaju bi iyipada oju-ọjọ ṣe jẹ ki oju ojo wa pọ si.
Awọn ifihan agbara ayika ṣe apẹrẹ idagbasoke ati idagbasoke awọn irugbin. Fun apẹẹrẹ, ọpọlọpọ awọn eweko lo ọjọ gigun bi ifẹnule lati ma nfa aladodo. Idaji ti o farapamọ ti awọn irugbin, awọn gbongbo, tun lo awọn ami lati agbegbe wọn lati rii daju pe apẹrẹ wọn jẹ iṣapeye si forage fun omi ati awọn ounjẹ.
Awọn gbongbo ṣe aabo fun awọn irugbin wọn lati awọn aapọn bii ogbele nipa mimuuṣe apẹrẹ wọn (ẹka lati mu wọn pọ si agbegbe agbegbe, fun apẹẹrẹ) lati wa omi diẹ sii. Ṣugbọn titi di aipẹ, a ko loye bi awọn gbongbo ṣe ni oye boya omi wa ni ile agbegbe.
Omi jẹ moleku pataki julọ lori Earth. Pupọ tabi kekere le pa ilolupo eda kan run. Ipa iparun ti iyipada oju-ọjọ (gẹgẹbi a ti rii laipe ni Yuroopu ati ila-oorun Afirika) n ṣe mejeeji iṣan omi ati ogbele diẹ wọpọ. niwon iyipada afefe is ṣiṣe awọn ilana ojo increasingly alaibamu, eko bi eweko fesi si omi aito jẹ pataki fun ṣiṣe awọn irugbin diẹ resilient.
Ẹgbẹ wa ti ọgbin ati awọn onimọ-jinlẹ ile ati awọn onimọ-jinlẹ laipe awari bi o awọn gbongbo ọgbin mu apẹrẹ wọn mu lati mu iwọn omi pọ si. Wá deede eka nâa. Ṣugbọn wọn da duro ẹka nigbati wọn padanu olubasọrọ pẹlu omi (gẹgẹbi dagba nipasẹ aafo ti afẹfẹ ti o kun ninu ile) ati pe awọn gbongbo nikan tun bẹrẹ ẹka ni kete ti wọn ba tun sopọ pẹlu ile tutu.
Ẹgbẹ wa rii pe awọn ohun ọgbin lo eto ti a pe hydrosignalling lati ṣakoso awọn ibi ti awọn gbongbo ẹka ni esi si omi wiwa ninu ile.
Hydrosignalling jẹ ọna ti awọn ohun ọgbin ṣe mọ ibi ti omi wa, kii ṣe nipa wiwọn awọn ipele ọrinrin taara ṣugbọn nipa riro awọn ohun elo ti o le yo ti o gbe pẹlu omi laarin awọn irugbin. Eyi ṣee ṣe nikan nitori (ko dabi awọn sẹẹli ẹranko) Awọn sẹẹli ọgbin ni asopọ si ara wọn nipasẹ awọn pores kekere.
Awọn pores wọnyi jẹ ki omi ati awọn ohun alumọni itusilẹ kekere (pẹlu awọn homonu) lati gbe papọ laarin root ẹyin ati tissues. Nigbati gbongbo ọgbin ba gba omi, o rin nipasẹ awọn sẹẹli epidermal ti ita julọ.
Awọn sẹẹli gbongbo ita tun ni a homonu ti o ṣe igbelaruge eka ti a npe ni auxin. Gbigbe omi nfa ẹka nipasẹ sise koriya auxin si inu si awọn tisu gbongbo inu. Nigbati omi ko ba wa ni ita mọ, sọ nigbati gbongbo ba dagba nipasẹ aafo ti o kun afẹfẹ, aaye gbongbo tun nilo omi lati dagba.
Nitorinaa nigbati awọn gbongbo ko ba le gba ninu omi lati inu ile wọn ni lati gbẹkẹle omi lati awọn iṣọn ara wọn ti o jinlẹ ninu gbongbo. Eyi ṣe iyipada itọsọna ti iṣipopada omi, ti o mu ki o lọ si ita, eyiti o fa idamu sisan ti auxin homonu eka.
Awọn ohun ọgbin tun ṣe kan homonu anti-branching ti a npe ni ABA ninu awọn iṣọn gbongbo rẹ. ABA n gbe pẹlu sisan omi paapaa, ni idakeji si auxin. Nitorinaa nigbati awọn gbongbo ba fa silẹ lori omi lati awọn iṣọn awọn irugbin, awọn gbongbo tun n fa homonu atako si ara wọn.
ABA ma duro ni ẹka root nipa pipade gbogbo awọn pores kekere ti o so awọn sẹẹli gbongbo pọ — diẹ bi awọn ilẹkun bugbamu lori ọkọ oju omi kan. Eyi di awọn sẹẹli gbongbo kuro ni ara wọn ati da duro auxin larọwọto gbigbe pẹlu omi, idilọwọ awọn ẹka root. Eto ti o rọrun yii ngbanilaaye awọn gbongbo ọgbin lati ṣatunṣe apẹrẹ wọn daradara si awọn ipo omi agbegbe. O jẹ ti a npe ni xerobranching (oyè zerobranching).
Iwadii wa tun rii pe awọn gbongbo ọgbin kan lo eto ti o jọra lati dinku isonu omi bi awọn abereyo rẹ. Awọn ewe da pipadanu omi duro lakoko awọn ipo ogbele nipa pipade micro-pores ti a npe ni stomata lori awọn aaye wọn. Pipade Stomata tun jẹ okunfa nipasẹ homonu ABA. Bakanna, ni awọn gbongbo ABA dinku pipadanu omi nipa pipade nano-pores ti a npe ni plasmodesmata ti o so gbogbo sẹẹli gbongbo pọ.
Awọn gbongbo lati awọn tomati, thale cress, agbado, alikama ati barle gbogbo wọn dahun si ọrinrin ni ọna yii, laibikita idagbasoke ni oriṣiriṣi awọn ile ati awọn oju-ọjọ. Fun apere, tomati bcrc ni a South America asale, nígbà thale cress wa lati aringbungbun Asia temperate awọn ẹkun ni. Eyi ṣe imọran xerobranching jẹ ami ti o wọpọ ni awọn irugbin aladodo, eyiti o ju ọdun 200 milionu lọ ju awọn irugbin aladodo lọ gẹgẹbi awọn ferns.
Awọn gbongbo lati awọn ferns, iru ọgbin ilẹ ti o nwaye ni kutukutu, ko dahun si omi ni ọna yii. Awọn gbongbo wọn dagba diẹ sii ni iṣọkan. Eyi daba pe awọn eya aladodo dara julọ ni ibamu si omi wahala ju sẹyìn ilẹ eweko bi ferns.
Awọn ohun ọgbin aladodo le ṣe ijọba awọn agbegbe ti o gbooro pupọ ti awọn ilolupo ati awọn agbegbe ju awọn eya ti kii ṣe aladodo. Fi fun awọn ayipada iyara ni awọn ilana ojo riro ni gbogbo agbaiye, agbara ti eweko lati ni oye ati ni ibamu si ọpọlọpọ awọn ipo ọrinrin ile jẹ pataki diẹ sii ni bayi ju lailai.